SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN USTNY Z JĘZYKA POLSKIEGO

ROK  SZKOLNY 2010/2011

I. LITERATURA

1. Córka - żona – matka. Obrazy kobiet w literaturze XX wieku. Na przykładach wybranych utworów oceń funkcje różnych kreacji postaci.
2. Relacje człowieka z Bogiem. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych utworów literackich.
3. Bunt jako atrybut młodości. Zanalizuj postawy wybranych bohaterów literackich różnych epok.
4. Despotyczny władca jako bohater literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
5. Bohaterowie literaccy różnych epok w poszukiwaniu szczęścia. Omów na wybranych przykładach.
6. Bohaterowie literaccy ugodzeni strzałą Amora. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
7. „Z kogo się śmiejecie? Z samych się śmiejecie!...” zanalizuj funkcję komizmu i satyry na wybranych przykładach utworów literackich.
8. Świat nadprzyrodzonych zjawisk w powieściach grozy. Omów poetykę tego gatunku na przykładach wybranych utworów.
9. Nieznośny dar wolności? Rozważ problem, analizując postawy wybranych bohaterów literackich.
10. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu.
11. Tytuł, motto, ostatnia scena utworu jako klucz do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach.
12. Tęsknota za szczęściem rodzinnym – odwieczny motyw literacki. Omów  na wybranych przykładach utworów literackich.
13. „Jaka jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, człowiecze z końca wieku?” – omów  poszukiwanie wartości w literaturze na wybranych przykładach.
14.  Drzewo – świadek i uczestnik życia postaci literackich. Omów na wybranych przykładach.
15. Rola podróży w biografii wybranych bohaterów literackich - omów zagadnienie na wybranych przykładach.
16. Mit kraju lat dziecinnych w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach poezji i prozy z różnych epok.
17. Pod niebem rodzinnym – przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w twórczosci pisarzy różnych epok.
18. „Powołał go Pan na słup” –  analizując średniowieczną literaturę hagiograficzną, omów różne drogi do świętości.
19. Scharakteryzuj „Polaków portret własny” ukazany w wybranych utworach literackich.
20. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Omów na wybranych przykładach losów bohaterów literackich.
21. Dlaczego źli ? Omów, analizując wybrane utwory, problem zła tkwiącego w ludziach, którzy w różny sposób krzywdzili innych.
22. Idealiści i marzyciele w zderzeniu z rzeczywistością – zmieniają świat czy świat ich zmienia? Rozważ problem na przykładach wybranych bohaterów literackich.
23. Literackie portrety zaświatów w utworach z różnych epok. Przeanalizuj celowo dobrane teksty.
24. Ikar, Konrad, Józio, Kolumbowie i Artur – literackie wizje młodości. Przedstaw temat,  analizując poznane utwory.
25. Być albo mieć to alternatywa, przed którą staje każdy człowiek. Scharakteryzuj bohaterów literackich, którzy realizowali powyżej przedstawione modele życia.
26. Motyw przyjaźni w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
27. Porównaj różne ujęcia motywu wesela w literaturze i ich funkcje, analizując wybrane utwory.
28. Różne sposoby funkcjonowania tradycji horacjańskiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
29. Pory roku jako temat literacki. Przedstaw zagadnienie na przykładzie różnych utworów.
30. Arcydzieło, bestseller, czytadło – trzy słowa, którymi określa się książki. Co decyduje o wartości utworów literackich? Opracowując odpowiedź, przeanalizuj i oceń wybrane utwory. Określ kryteria oceny.
31. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów na wybranych przykładach.
32. Zaprezentuj literackie portrety dzieci i wyjaśnij ich funkcje w wybranych utworach.
33. Jak literatura przedstawiła problem holokaustu? Omów na wybranych przykładach dzieł.
34. Egzystencjalizm jest humanizmem. Uzasadnij tę tezę, analizując wybrane utwory literatury polskiej i obcej.
35. Syn – mąż – ojciec. Obrazy mężczyzn w literaturze XX wieku Na przykładach wybranych utworów oceń funkcje różnych kreacji postaci.
36. Przemiany wewnętrzne bohatera. Omów problem na  wybranych przykładach literatury polskiej.
37. Kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Omów  na wybranych przykładach dzieł literackich.
38. Ewolucja postaw patriotycznych prezentowanych w literaturze od odrodzenia do współczesności. Omów problem na wybranych przykładach.
39. Tren w literaturze polskiej. Przeanalizuj wybrane utwory różnych epok pod kątem wierności założeniom gatunku.
40. Wizerunki literackich zalotników w literaturze europejskiej. Przeanalizuj celowo dobrane teksty.
41. Samotność – wybór czy konieczność, przekleństwo czy dobrodziejstwo? Odpowiedz na podstawie poznanych utworów i własnych przemyśleń.
42. Bohater w sytuacji wyboru. Scharakteryzuj wybrane przykłady.
43. Sposoby kreowania arkadii w literaturze – omów na wybranych przykładach literackich.
44. Mity jako źródło inspiracji artystycznej. Omów funkcje motywów zaczerpniętych z mitologii w wybranych tekstach literatury polskiej.
45. Cierpienie jako siła kształtująca czy niszcząca charakter człowieka ? Omów problem na podstawie wybranych utworów literackich różnych epok.
46. Wizerunek domu polskiego w wybranych utworach literackich. Omów funkcje motywu.
47. Sztuka współczesnego reportażu i jej mistrzowie (np. R. Kapuściński, H. Krall, W. Tochman ) Omów temat, analizując celowo dobrane teksty.
48. Kronikarze czasów pogardy. Omów różne sposoby literackiego przekazu prawdy o wojnie na wybranych przykładach literackich.
49. Literackie obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Przedstaw problem na przykładzie wybranych utworów literackich.
50. Humor jako wyraz stosunku autora do świata przedstawionego. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
51. Różne ujęcia literackie motywu tańca i jego funkcje. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok.
52. Liryczny i realistyczny obraz wsi.  Ukaż, jak ten temat przedstawiali autorzy wybranych dzieł w różnych epokach literackich?
53. Ludzie rozsądni i ludzie szaleni...Bohaterowie literaccy różnych epok. Zbadaj celowość kontrastowego zestawienia postaci w wybranych utworach.
54. Pielgrzym jako bohater literacki. Porównaj sposoby funkcjonowania motywu w utworach XIX – wiecznych i współczesnych.
55. Groteska jako sposób wyrażania w literaturze tragiczności świata. Omów na przykładach wybranych utworów.
56. Rola pisarzy emigrantów w kulturze polskiej w czasach dawniejszych i współczesnych. Rozwiń temat na przykładzie ich utworów.
57. Różnorodność ujęcia motywu pożegnania w literaturze. Przedstaw problem na wybranych przykładach dzieł.
58. Obrazy systemów totalitarnych w literaturze polskiej i obcej XX wieku. Omów problem na podstawie wybranych utworów.
59. Bogurodzica, Madonna, Mater Dolorosa – adresatka i bohaterka wybranych utworów literackich. Omów funkcje motywu.
60. Stereotyp kobiecości w literaturze dwóch różnych, odległych czasowo epok. Omów problem na wybranych przykładach.
61. Różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
62. Relacje między szczęściem jednostki a dobrem ogółu w literaturze polskiej. Przedstaw na wybranych przykładach.
    
    

II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI

1. Świat prowincji w opowiadaniach B. Schulza i obrazach M. Chagalla. Analiza porównawcza dzieł.
2. „Ucztowanie” w obrazach literackich i filmowych (na wybranych przykładach dzieł).
3. Królestwo piekieł i jego przedstawiciele w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zaprezentuj funkcjonowanie tego motywu w wybranych dziełach.
4. Wzorce kobiecej urody – omów na wybranych przykładach literatury i sztuki.
5. Polskie powstania narodowe w malarstwie, filmie, literaturze. Omów różne sposoby ujęcia tematu na wybranych przykładach.
6. Dramaty W. Szekspira jako źródło inspiracji dla literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach.
7. Topos rajski w literaturze i innych sztukach. Zanalizuj na wybranych przykładach.
8. Motywy apokaliptyczne w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw różnorodne ujęcia.
9. Tatry i Zakopane w artystycznych doznaniach i przetworzeniach. Przedstaw funkcjonowanie motywu w literaturze, sztukach plastycznych i muzyce na wybranych przykładach.
10. Mogiły, ruiny, opustoszałe zamki – znaki przemijania w obrazach literackich, sztukach plastycznych i filmie. Analiza wybranych dzieł.
11. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Zanalizuj  wybrane dzieła, określ ich wymowę.
12. Przedstaw różne koncepcje piękna ludzkiego ciała ukazane w literaturze i innych dziedzinach sztuki.   Analiza wybranych dzieł.
13. Różne oblicza i różne finały wielkich romansów literackich i filmowych. Omów na wybranych przykładach
14. Wędrówka jako metafora ludzkiego życia. Zinterpretuj na wybranych tekstach kultury (dziełach literackich i z innych dziedzin sztuki).
15. „Carpe diem”, czyli piewcy radości życia i urody codzienności w wybranych tekstach kultury (dziełach literackich i z innych dziedzin sztuki) różnych epok.
16. Twórczość Andrzeja Wajdy jako przykład związku literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach.
17. Obrazy rewolucji w literaturze i innych sztukach. Analiza porównawczej wybranych dzieł.
18. Współczesne wersje motywu Madonny w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach.
19. Przedstaw różnorodne ujęcia motywu tańca w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie analizując wybrane dzieła.
20. Impresjonizm jako sposób postrzegania świata i środek wyrazu w poezji i malarstwie. Omów problem na przykładzie wybranych tekstów kultury.
21. Motyw tańca śmierci  (danse macabre) w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych przykładach z różnych epok.
22. Cywilizacja XX wieku to klęska czy triumf człowieka? Rozstrzygnij dylemat, analizując wybrane dzieła literackie, plastyczne, filmowe.
23. Język filmu i język literatury. Przedstaw i porównaj dzieło literackie i jego filmową adaptację.
24. Przedstaw sposób kreowania postaci historycznych w literaturze i innych dziedzinach sztuki na wybranych przykładach.
25. Motyw rozstań i pożegnań w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw na wybranych przykładach.
26. Dziecko jako bohater dzieła. Jak traktuje ten temat literatura, malarstwo, muzyka? Analiza motywu na wybranych przykładach.
27. Surrealizm w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Porównaj dzieła różnych twórców.
28. Literackie i filmowe obrazy bohaterów w sutannie i habicie. Przedstaw temat na wybranych przykładach.
29. Alegoria i symbol jako środki wyrazu w literaturze i innych dziedzinach sztuki – przedstaw na wybranych przykładach.
30. Komiks – „papka” dla umysłu czy jeden z najpopularniejszych sposobów przekazu fabularnego? Omów temat na wybranych przykładach.
31. „Szary człowiek tez jest bohaterem” – przedstaw współczesne literackie, malarskie i filmowe wizerunki tego bohatera.
32. Walka dobra ze złem w literaturze i innych dziedzinach sztuki – omów i oceń różne prezentacje tego motywu.
33. J. Czechowicz sformułował myśl, że dzieło to mikrokosmos odbijający epokę. Uzasadnij tę opinię na przykładzie wybranych dzieł kultury.
34. Portret kobiet w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Omów temat na wybranych przykładach.
35. Folklor jako inspiracja pisarzy i malarzy w różnych epokach. Omów temat na wybranych przykładach dzieł.
36. Ubezwłasnowolnienie człowieka przez systemy totalitarne – na podstawie literatury i filmu. Zanalizuj wybrany materiał.
37. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie ( na wybranych przykładach dzieł).
38. Kochaj bliźniego swego... Problem tolerancji w wybranych utworach literackich i dziełach filmowych.
39. Dawne i współczesne wersje motywu anioła w literaturze i innych tekstach kultury. Omów, analizując wybrane przykłady dzieł.
40.  Stosunek człowieka do śmierci ukazany w literaturze i innych tekstach kultury – zaprezentuj na wybranych przykładach.

III. JĘZYK

1. Język mediów jako źródło frazeologizmów. Omów, analizując celowo zgromadzony materiał językowy.
2. Ironia i jej funkcje w utworach literackich. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
3. Przedstaw mechanizmy powstawania błędów językowych. Zilustruj przykładami         z języka, prasy, radia i telewizji.
4. Rozwój narracji powieściowej od oświecenia do XX-lecia międzywojennego, omów problem na wybranych przykładach literackich.
5. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem manipulacji.
6. Przedstaw analizę artystycznych funkcji języka mówionego w poezji współczesnej.
7. Sposoby indywidualizacji języka  bohaterów literackich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
8. Żargon uczniów twojej szkoły. Zanalizuj zjawisko i oceń jego wartość komunikacyjną oraz estetykę, wykorzystując celowo zgromadzony materiał językowy.
9. Wykorzystując zgromadzony materiał badawczy scharakteryzuj język komentatorów sportowych.
10. Gra słów w poezji współczesnej. Omów temat, wskazując na zabiegi lingwistyczne

       w wybranych utworach poetyckich.

11. Charakterystyka stylu publicystycznego na przykładzie wybranego czasopisma.
12. Zaprezentuj bogactwo neologizmów i ich funkcje w utworach wybranych poetów.
13. Współczesne zapożyczenia wyrazowe z języków obcych. Omów zjawisko, analizując zgromadzony materiał językowy.
14. Nowe typy komunikatów ( SMS, e-mail, chat...).  Przeanalizuj ich stylistykę na celowo zgromadzonym materiale językowym.
15. Archaizacja i jej funkcje w dziełach literackich. Omów na wybranych przykładach literackich.
16. Reklama telewizyjna, radiowa i prasowa – jej funkcje, zasady tworzenia i poprawność językowa.
17. Język wyrażania uczuć w różnych epokach. Omów, analizując celowo zgromadzony materiał językowy.
18. Kreacja świata przez język reklamy. Przeanalizuj celowo dobrany materiał językowy.
19. Język potoczny w literaturze współczesnej. Omów, analizując celowo zgromadzony materiał.
20. Język nagłówków prasowych. Określ ich funkcję, stylistykę, budowę gramatyczną. Zanalizuj materiał językowy.
21. Omów niektóre tropy poetyckie i ich funkcje w znanych Ci tekstach piosenek z ostatnich lat.
22. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy, ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter.